Ekonomia, nauka o zasadach rządzących produkcją, jest dziedziną, która ma wiele interpretacji i nie jest jednolita. Jest ściśle powiązana z psychologią i socjologią, co sprawia, że te dwie dziedziny są często wykorzystywane przez ekonomistów. W tym artykule przyjrzymy się bliżej tej fascynującej dziedzinie.
Definicja i pochodzenie terminu ekonomia
Termin „ekonomia” pochodzi z języka greckiego i oznacza „dom” (oikos) oraz „prawo” lub „regułę” (nomos). Pierwotnie termin ten był używany przez Ksenofonta, żołnierza, pisarza i historyka, do opisania zarządzania własnym gospodarstwem domowym. Z czasem jednak definicja ta poszerzyła swoje zastosowanie.
Ekonomia odnosi się do wszystkiego, od dóbr materialnych i niematerialnych, przez czynniki wytwórcze, uczestników życia gospodarczego, aż po przychody, dochody i koszty. Ale nie jest to tylko nauka o pieniądzach. Ekonomia bada zachowania ludzi i pomaga nam zrozumieć, jak działają w kontekście społeczeństwa.
Główny problem badania ekonomii: rzadkość dóbr
Jednym z kluczowych problemów, z którymi borykają się badacze ekonomii, jest rzadkość dóbr. Zgodnie z tą zasadą, niemal każdy surowiec, zasób itp. powinien być uważany za rzadki, ponieważ można go wyczerpać. Każdy człowiek, niezależnie od swojej sytuacji materialnej, chce mieć więcej. To prowadzi do nieograniczonych potrzeb ludzkich.
Podział ekonomii na różne szkoły
Ze względu na swoją wszechstronność, ekonomię można podzielić na kilka szkół, takich jak:
- ekonomia behawioralna
- ekonomia instytucjonalna
- ekonomia rozwoju
- ekonomia neoklasyczna
- ekonomia keynesowska
- ekonomia ekologiczna
- ekonomia marksistowska
- szkoła austriacka
Te szkoły różnią się od siebie, ale ich główne zagadnienia pozostają podobne. Wszystkie analizują sposób, w jaki jednostki wykorzystują dobra zarówno wyczerpywalne, jak i niewyczerpywalne. Badają zarządzanie wszelkimi zasobami, które mają również alternatywne zastosowania i są niedostępne. Oprócz tych klasifikacji, można również wyróżnić takie dziedziny jak makroekonomia i mikroekonomia.
Mikroekonomia – ekonomia z perspektywy jednostki
Mikroekonomia to nauka o gospodarce i finansach z perspektywy jednostek lub firm, które są jej elementami. Badacze mikroekonomii nie patrzą na gospodarkę jako całość, ale analizują jej poszczególne obszary.
Ta podgrupa ekonomii zajmuje się również wyciąganiem wniosków z decyzji podejmowanych przez małe firmy czy gospodarstwa domowe. Badają, jak te jednostki współdziałają na poszczególnych rynkach. Analizują krzywe popytu i podaży, modele zatrudnienia wraz ze zmianami w płacach, a także koszty produkcji poszczególnych towarów.
Makroekonomia – ekonomia jako całość
Drugim głównym obszarem ekonomii jest makroekonomia. W przeciwieństwie do mikroekonomii, makroekonomia zajmuje się badaniem gospodarki jako całości, a nie z perspektywy jednostki czy firmy. W tym przypadku ważne są struktura, osiągnięcia i działania gospodarki. Główne zainteresowania badaczy obracają się wokół tematów takich jak bezrobocie, usługi, dobra, inflacja oraz bilans płatniczy.
Ekonomia behawioralna – badanie zachowań konsumenckich
Ekonomia behawioralna jest interesującym rodzajem ekonomii. W przeciwieństwie do klasycznej teorii, która zakłada, że człowiek zawsze kupuje racjonalnie, ekonomia behawioralna bada wszystkie zachowania konsumenckie, biorąc pod uwagę indywidualne słabości, wady i ograniczenia jednostki. To jest możliwe dzięki wykorzystaniu odkryć z zakresu psychologii, socjologii i neurologii.
Ekonomia instytucjonalna – rola instytucji w procesach gospodarczych
Ekonomia instytucjonalna, aby wyjaśnić procesy gospodarcze, skupia się na instytucji jako wzorcu wykształconym przez człowieka. Badacze są zdania, że instytucje prowokują jednostkę do nieuczciwej konkurencji, dyskryminacji i przemocy.
Ekonomia ekologiczna – analiza procesów gospodarczych i ekologicznych
Ekonomia ekologiczna skupia się na analizie procesów gospodarczych i ekologicznych, które prowadzą do zrównoważonego rozwoju. Ta szkoła odwołuje się przede wszystkim do problematyki ekologicznej, co odróżnia ją od ekonomii środowiska i zasobów naturalnych.